رژیم غذایی بر اساس گروههای خونی از منظر علمی
بیایید به بررسی آنچه که تحت عنوان رژیم غذایی بر اساس گروههای خونی مطرح میشود بپردازیم - آیا این رژیم واقعاً اثربخشی اثباتشدهای دارد؟ بر چه اساسی ادعا میشود که هر گروه خونی به مواد غذایی خاصی نیاز دارد؟ این موضوع بسیار محبوب است و نظرات مثبت زیادی درباره آن وجود دارد. آیا ممکن است این رژیم واقعاً مؤثر باشد؟ بررسی نکات کلیدی رژیم از منظر علمی.
چه کسی رژیم غذایی بر اساس گروههای خونی را توسعه داد؟
با اینکه جامعه علمی به اجماع رسیده که گروه خونی تأثیری بر انتخاب تغذیه ندارد، بینهایت برعکس این ادعا، طبیعیدرمانگر پیتر د آدامو (Peter D’Adamo) رژیم غذایی بر اساس گروههای خونی را توسعه داده است (او دارای مدرک بالاتر پزشکی نیست و مجوز “شفابخش” دارد). د آدامو ادعا میکند که ویژگیهای فیزیولوژیکی بدن هر فرد به گروه خونی او مربوط میشود و هر نوع خون وراثتی متفاوت دارد و بنابراین رژیم غذایی نیز به گروه خونی بستگی دارد. نتیجهگیریهای او بر پایه تجربیات پزشکی و مشاهدات بیماران است. دکتر هیچ تحقیق کنترلیای انجام نداده است، اما نیازی به آن نیست - طبیعیدرمانگر در سرتاسر جهان سمینار برگزار کرده و کتابهایش را به میلیونها نسخه میفروشد، آن هم بدون هیچ نوع پایگاهی علمی.
رژیم غذایی بر اساس گروههای خونی بر چه اساسی بنا شده است
پیشفرض ایجاد رژیم، تصور نادرستی است که گروههای خونی بشر 60 هزار سال پیش در بین شکارچیان اولیه آغاز شدهاند.
پستانداران باهوش (مثل انساننماها) نیز چهار گروه خونی مشابه دارند و نمیتوان آنها را به “شکارچی”، “کشاورز” یا “کوچنشین” تقسیم کرد.
نظریه د آدامو درباره تکامل انواع خون که بر اساس نظر شخصی او درباره تکامل اجتماعی بنا شده، شامل چند نکته است:
- نوع خون 0(I) به واسطه رژیم غذایی شکارچیان و جمعآوریکنندگان نئاندرتالیستها 60000 سال پیش به وجود آمد (به طور خاص، ما به عنوان انسانها نوادگان مستقیم نئاندرتالیستها نیستیم، صرف نظر از اینکه چه گروه خونی داریم). قبل از نئاندرتالیستها، هیچ نوع خونی وجود نداشت. افرادی که دارای گروه خونی 0(I) هستند باید از “رژیم سنگی” پیروی کنند - با محتوای بالای پروتئین حیوانی و سبزیجات. غلات برای آنها مضر است.
- گروه دوم خون A(II) حدود 15000 سال قبل از میلاد ایجاد شد، زمانی که انسانهای جوان از شکار و جمعآوری به زندگی کشاورزی روی آوردند. برای گروه خونی “کشاورز” مصرف مواد غذایی از منشاء حیوانی، از جمله محصولات لبنی، توصیه نمیشود. انسانهای امروز با A(II) باید رژیم وگان را دنبال کنند.
- گروه سوم خون B(III) حدود 10000 سال قبل از میلاد به وجود آمد، زمانی که برخی گروههای انسانی شروع به کوچ کردن کرده و از غلات تغذیه میکردند و نژادها شروع به مخلوط شدن (!) کردند. یک رژیم غذایی متعادل توصیه میشود، اما باید از خوردن غذاهای دریایی، گوشت خوک و مرغ اجتناب شود.
- گروه چهارم خون AB(IV) به واسطه ترکیب گروه دوم و سوم به وجود آمد، به دلیل تنوع غذایی، حدود 1500 سال پیش، به طور خاص دیروز به لحاظ تکاملی. توصیههای تغذیهای در این گروه بسیار متناقض است (همچنان که در سایر انواع).
پیتر د آدامو این واقعیتها را از کجا آورده است، من نمیدانم. در کتابهای آموزشی مردمشناسی و هماتولوژی، حتی چنین فرضیاتی نیز وجود ندارد، چه برسد به نظریات یا واقعیتها. بنیاد زیستشناسی-تکاملی این رژیم غذایی بر اساس بیاطلاعی نویسنده آن است. افزون بر این، تحلیل متا از 1415 مقاله مرتبط با تغذیه بر اساس گروههای خونی که توسط جامعه آمریکا در مورد تغذیه انجام شد، تنها یک مقاله را پیدا کرد که شرایط انتخاب مربوط به این موضوع را داشت (این تحقیقات صرفاً به ارتباط کلسترول و نوع خون مربوط میشد، برای اطلاعات بیشتر به منبع اصلی مراجعه کنید).
تکامل گروههای خونی در واقع چگونه بود
درخت فیلوژنتیکی تکامل ژنهای ABO
ایمنوژنیکهای لوئیز ک. د ماتو و هارالد مورایرا درباره منشاء گروههای خونی در مجله هماتولوژی برزیلی میگویند: “گروه خون 0(I) اولین گروه خون از نظر تکاملی نبود. این بدان معناست که ژن 0 قبل از ژنهای A و B در لوکوس ABO تکامل یافته است، اما اینگونه نیست. ارتباطات فیلوژنتیکی بین شکلهای ژنهای ABO انسانی و غیرانسانی نشان میدهد که نوع A(II) اولین نوعی بود که به وجود آمد. نوع 0(I) نسبت به A و B غیرعادی است.” برای اطلاعات دقیقتر درباره منشاء گروههای خونی و توسعه تکاملی آنها، میتوانید مقاله اصلی را با عنوان “آیا نوع O اولین نوع خونی بود که در انسانها ظاهر شد؟” مطالعه کنید.
نقد مفصل بر کتاب د آدامو “چهار گروه خونی – چهار راه به سوی سلامتی” از اندری ایگورویچ کازلوف، دانشمند ارشد آزمایشگاه انسانشناسی در موسسه و موزه انسانشناسی دانشگاه مسکو را میتوانید در وبسایت آنتروپوجنز.رو مطالعه کنید، که پیشنهاد میکنم به آن مراجعه کنید، و کل این وبسایت فوقالعاده است - حاصل تلاش چندین ساله بهترین مروجین علمی روسیه. در آنتروپوجنز بیشتر پاسخها را درباره موضوع تکامل خون خواهید یافت.
تمام گروههای خونی مدتها قبل از پیدایش کشاورزی در انسانها وجود داشتند.
گروه دوم حدود 5-6 میلیون سال پیش از جد مشترک شامپانزه و هومینیدها ایجاد شد. گروه اول حدود 3.5 میلیون سال پیش به وجود آمد. B(III) حدود 2.5 میلیون سال پیش از A(II) تکامل یافت. به گفته دکتر د آدامو، گروه دوم خون باید “عمدتاً گوشتخوار باشد.”
خطای بعدی نویسنده رژیم این است که کشاورزی به توسعه محلی دست یافته و در “بهشت کشاورزی” گروه خون A(II) را به وجود آورده است و دارندگان آن باید اکنون به گیاهخواری روی آورند. با این حال، یافتههای انسانشناختی و تحقیقات ژنتیکی نشان میدهد که کشاورزی به طور کاملاً مستقل در نقاط مختلف جهان توسعه یافته است. روشهای کشت در اولین جوامع ساکن، سالها به طول انجامیده و به ندرت با موفقیت همراه بوده است. ادعاهای خوشبینانه نویسنده رژیم مبنی بر اینکه اولین کشاورزان سالمتر از شکارچیان و جمعآوریکنندگان بودند، از واقعیت دور است: از زمان شروع کشاورزی در خاورمیانه انسان تقریباً 15 سانتیمتر از قد خود را از دست داده است. در حالی که کشاورزی 100% ارگانیک بود. بعلاوه، سازگاری ژنتیکی نمیتواند همگام با پیشرفتهای فرهنگی-تکنولوژیکی باشد.
گروه/نوع خون چه چیزی است و به چه چیزی بستگی دارد
پیشنهاد میکنم ویدیوی پنج دقیقهای را ببینید که به زبان ساده درباره گروههای خونی و عوامل ریسوس توضیح میدهد. در این ویدیو حداقل تئوری لازم به صورت مختصر و بدون جزئیات اضافی بیان شده است.
لکاتینها چه چیزی را ناراحت کردند؟
بنیان نظریه در مورد رژیم غذایی بر اساس گروههای خونی بر اساس لکاتینها بنا شده است. لکاتینها پروتئینها و آنزیمهایی هستند که میتوانند گلبولهای قرمز (اریتروسیتها) را به هم بچسبانند. نویسنده رژیم ادعا میکند که لکاتینهای موجود در غذاهایی که برای گروه خونی ما مناسب نیستند، منجر به اختلالات جدی سیستماتیک در سلامت میشوند: “چسبندگی” اریتروسیتها، سیروز کبدی، سکتههای قلبی، انسداد عروق، نارسایی کلیه، آترواسکلروز، کاهش ایمنی و غیره.
ادعا میشود که با انتخاب نادرست مواد غذایی، هر فرد روزانه در معرض تأثیر مخرب لکاتینها قرار میگیرد - عروق اندامهای حیاتی شروع به انسداد میکنند. سندرم نارسایی عملکردی ناشی از لکاتینها باید به طور گسترده موجود و توسط علم پزشکی مطالعه شود. پاتولوژیستها باید از آن آگاه باشند، زیرا آسیبها در فرایندهای توصیف شده باید وسیع باشد، به خصوص در افراد مسن. این بیماری ناشی از تجمع لکاتین و سلولهای خونی چسبیده نمیتواند پنهانی باشد و باید توصیف دقیقی داشته باشد، به همراه تصاویری از میکروسکوپهای نوری و الکترونی، سیتولوژی، برشها، بافتشناسی سلولها.
اما علم هیچ اطلاعی از اریتروسیتهای چسبیده به لکاتینها ندارد… به طور کلی، لکاتینها در طبیعت به طور گستردهای وجود دارند - هم در گیاهان و هم در حیوانات، نه تنها در گندم، سویا و ذرت. بیشتر لکاتینها، که حدود 800 نوع هستند، اساساً آنزیم نیستند و تنها برخی از آنها در فرایند پاسخ ایمنی مشارکت دارند. لکاتینها در ارگانیسمهای زنده نقش خود را ایفا میکنند - آنها لنفوسیتها (سلولهای پاسخ ایمنی) را فعال میکنند و تقسیم آنها را تحریک میکنند و در جوانهزنی دانههای گیاهان شرکت دارند.
اگر فردی به طور مداوم مقادیر زیادی از دانههای سویا را مصرف کند و آنها را به عنوان پایه رژیم غذایی خود قرار دهد، ممکن است به دلیل لکاتین سمی سویا دچار اختلالات رودهای شود. اما آمادهسازی غذایی سموم لکاتین را به حداقل میرساند - جوشاندن آنها به مدت 10 دقیقه تا 99% لکاتینها را در محصول خنثی میکند. خیس کردن بخشهایی از لکاتینها را شسته و فرایند تخمیر آنها را " هضم" میکند - نانهای خمیری گندمی به طور بیش از حد ایمن برای روده شما تبدیل میشوند. بله، خوردن باقلا خام واقعاً میتواند شما را بکشاند، مانند یک قاشق نمک یا 3 لیتر آب - میتوان این فهرست کنایهآمیز را تا بینهایت ادامه داد.
تأثیر لکاتینها به گروه خونی شما بستگی ندارد!
عدم تحمل گلوتن به گروه خونی بستگی ندارد، اما اگر چنین فردی به صورت مطابق با رژیم غذایی نوع خون خود، خود را وادار به مصرف غلات کند چه خواهد شد؟ جالب است که این اختلال ژنتیکی نسبتاً نادر است، اما گلوتن اکنون به شدت به عنوان مضر برای تقریباً همه در نظر گرفته میشود. اینگونه نیست.
در کل حدود 300 نوع خون وجود دارد - بر اساس عوامل ریسوس و ترکیب آنها با گروه و سایر طبقهبندیها. هر بار که طبیعیدرمانگر میخواهد چه رژیمی را برای ما نسخهپیچ کند؟
تنوع گروههای خونی به دلیل باکتریها و ویروسها به وجود آمده است که میلیونها سال است که یک حفاظت تکاملی در برابر آنها شکل گرفته است. در واقع، یک همبستگی بین گروههای خاصی از جمعیت و نوع خونی وجود دارد. این تنوع ناشی از فشار انتخاب طبیعی از طریق عفونتهای ویروسی و باکتریایی است و نه به دلیل تغذیه. شواهدی برای این نظریه وجود دارد که مدلهای ریاضی خاصی که توسط پروفسور رابرت سایمر و همکارانش در University College لندن توسعه یافتهاند (متن کامل تحقیق با مدل ریاضی و فرمولها را میتوانید اینجا بخوانید) به عنوان سندی برای این ادعا مطرح میشود. مدل آنها نشان میدهد که اگر عفونتهای ویروسی غالب باشند، گروه خونی 0(I) غالب خواهد بود، و اگر عفونتهای باکتریایی بیشتر باشد، نوعهای A و B بیشتر مشاهده میشوند. تفاوتهای تغذیهای در این رابطه نقشی ندارند.
گروه خونی و نژاد
اشارات پیتر دَآدامو به تعلق گروه خونی اول به نژاد برتر، بوی بدی میدهد. با تحلیل خون نمیتوان نژاد را مشخص کرد. نژادها گونههای جداگانهای از انسان نیستند! تحقیقات بیولوژی انسانی هیچ رابطه علی و سببی بین نژاد و گروه خونی را تأیید نمیکند، هرچند که همبستگیهایی وجود دارد. بشر از نظر “ترکیب” و منشاء بسیار همگن است.
ما به طور 99.9% از نظر ژنتیکی مشابه هستیم، بدون در نظر گرفتن نژاد، حتی با در نظر گرفتن ویژگیهای جنسیتی، ظاهری و فردی. چنین “همگنی” در طبیعت چندان رایج نیست - شامپانزهها دارای 2-3 برابر تنوع ژنتیکی بیشتری هستند و اورانگوتانها 8-10 برابر (که همچنین نزدیکترین خویشاوندان ما هستند). عوامل خاصی در ابتدا بر شیوع گروههای خونی در برخی از جمعیتهای بسته تأثیر گذاشتهاند - تعداد کم اجداد (مانند در استرالیا)؛ اثر “گلوگاه بطری”، که برای مردم بومی عادی است؛ ازدواجهای درون گروهی و غیره.
یک مثال. عدم تحمل لاکتوز تنها با ژن تحمل لاکتوز مرتبط است. در بین سرخپوستان ایالات متحده 100% عدم تحمل لاکتوز وجود دارد - 30-35% II(آ)، در تایها با 98% عدم تحمل لاکتوز - 25-30% آللهای III(ب). در شکارچیان 100% گوشتخوار اسکیموها، عدم تحمل لاکتوز 80% است - 80-90% I(0) ( منبع ).
گروه خونی و بیماریها. آیا رابطهای وجود دارد؟
توجه به ارتباط بین ایمنی و نوع خون در بالا ذکر شد. برخی از بیماریها واقعاً ارتباطی با گروه خونی دارند. این ارتباط بهطور قاطع برای تنها هفت بیماری (!) ثابت شده است. پس دادهها درباره ارتباط بیماریهای مختلف با گروه خونی از کجا میآیند؟ دکتر اریک تاپول میگوید: “بسیاری از اوقات، روشهای جستجوی همبستگی در مقادیر زیاد دادهها به هر نتییجهای منجر میشود - آیا شما میخواهید ارتباط میان خطر بیماریهای قلبی-عروقی و گروه خونی دوم را پیدا کنید؟ به یک نمونه از دهها هزار نفر مراجعه کنید و هر ارتباطی را پیدا خواهید کرد.” اطلاعات بیشتر در مورد ارتباط بین گروه خون و بیماریها را میتوانید اینجا بخوانید.
چرا حاملان I(0) بیشتر به زخم معده مبتلا هستند؟ در سال 1993 باکتری هلیکوباکتر پیلوری کشف شد که ارتباط خاصی با یکی از پروتئینهای منحصر بهفرد این گروه دارد. این تنها یک مثال از صدها مثال دیگر است.
بهجای نگرانی درباره گروه خونی خود، باید بر علل واقعی شایعترین بیماریهای خود تمرکز کنیم - سبک زندگی کمتحرک، سیگار کشیدن، پرخوری. اینها عوامل واقعی و بدون شک ریسک هستند که بر سلامت ما تأثیر میگذارند، صرف نظر از نوع خون.
آیا رژیم غذایی بر اساس گروههای خونی کار میکند؟
اولین تحقیق بنیادی در مورد رژیم غذایی دکتر دَآدامو در سال 2014 انجام شد و متن کامل آن در یک مجله داوریشده به نام Plos.One منتشر گردید. عنوان مقاله “ژنوتیپ ABO، رژیم غذایی بر اساس گروه خونی و عوامل خطر کاردیومتابولیک” است. این واقعاً یک مطالعه با کیفیت و قابل ارجاع است که در دانشگاه تورنتو انجام شده است. در اصل، بررسی این تحقیقات کافی است - در اینجا پاسخ همه سوالاتی که من در مقالهام مطرح کردهام آمده است، از جمله پیوندهای زیادی برای مطالعه بیشتر در موضوع.
از آنجا که هدف از تغذیه بر اساس گروههای خونی کاهش خطر بیماریهای “متخصص” است، بهویژه در ارتباط با عروق (یادتان باشد لکتینها؟)، این تحقیق به تعیین ارتباط بین رژیم غذایی و سلامت کاردیومتابولیک اختصاص داشت. من قویاً پیشنهاد میکنم جزئیات این تحقیق را در لینک فوق مطالعه کنید، بهویژه اگر در این باره تردید دارید، اما اینجا نتایج آن را مینویسم: پایبندی به هر رژیم غذایی بر اساس گروه خونی اثر مثبتی بر خطرات کاردیومتابولیک دارد، اما مهم نیست که کدام یک از رژیمهای پیشنهادی توسط فردی از نوع خون انتخاب شود.
بهعبارت دیگر، همه توصیهها، رژیمها و لیستهای غذایی منجر به نتایج خوبی در افراد سالم که نیازی به رژیم غذایی خاص بر اساس دلایل پزشکی ندارند، صرفنظر از گروه خونی میشوند. هیچ ارتباط معنیداری یافت نشد. هر یک از رژیمها منجر به نتیجه معقولی شد: کاهش وزن، کاهش اندازه دور کمر، کاهش فشار خون، کلسترول سرم خون و انسولین. رعایت دقیق رژیم AB(IV) سطح این آنتیژنها را کاهش میدهد، اما بر کاهش وزن تأثیر نمیگذارد. پیروی دقیق از رژیم I(0) تریگلیسیرید (چربیها) را کاهش میدهد. اثر رژیم غذایی در صورت استفاده توسط حامل نوع مربوطه افزایش نمییابد.
توصیههای رژیم غذایی بر اساس گروههای خونی عمدتاً بیخطر هستند و ممکن است بهطور فردی مفید باشند. استثنای آن میتواند توصیه به وارد کردن محصولات لبنی برای نمایندگان گروه III(ب) با عدم تحمل لاکتوز و سایر موارد خاص باشد - سنگ کلیه و رژیم غذایی گوشت، نقرس و محصولات غنی از پورین و غیره.
تغذیه بر اساس گروههای خونی هیچ اساس علمی ندارد.
من نمیخواهم موضوعی که در کتاب دَآدامو درباره ارتباط نوع خون و شخصیت مطرح شده است را توسعه دهم. برای درک اینکه چقدر ادعاهای این ارتباط بیاساس است، ذکر “اثر بارنوم” کفایت میکند.
ویدیویی که من را به این مرور واداشت:
مقاله اصلی که این ویدیو بر اساس آن ساخته شده است، در سایت skepdic.com منتشر شده است. در پایان، بوریس یک آزمون در مورد “اثر بارنوم” انجام میدهد، اگر با آن آشنا نیستید، باید برایتان جالب باشد.
اگر به نظریه تکامل ایمان ندارید، تغذیه بر اساس گروههای خونی باید حتی برای شما بیمعنا باشد، همانطور که هر رژیم غذایی پالئویی که بر اساس تکامل زیستی نوع Homo ساخته شده است.
بهروزرسانی 22.10.20 مقاله عالی علمی-ترویجی اینجا در Postnauka به گروههای خونی اختصاص دارد که برای هر کسی که به این موضوع علاقهمند است، جالب خواهد بود.