Dieta według grup krwi z punktu widzenia nauki
Zbadajmy tzw. diety według grup krwi - czy mają one udowodnioną skuteczność? Na czym opiera się twierdzenie o konieczności produktów dla każdej grupy krwi? Temat jest niezwykle popularny, istnieje ogromna liczba pozytywnych opinii. A może rzeczywiście działa? Analiza głównych tez diety z punktu widzenia nauki.
Kto opracował dietę według grup krwi?
Mimo że w środowisku naukowym osiągnięto konsensus, że grupa krwi nie wpływa na wybór diety, to na przeciwnym twierdzeniu naturopata Peter D’Adamo opracował dietę według grup krwi (nie mając wyższego wykształcenia medycznego, posiada licencję “uzdrowiciela”). Jak twierdzi D’Adamo, fizjologiczne cechy danego organizmu korelują z grupą krwi, a każdy typ krwi ma różne dziedzictwo ewolucyjne, co oznacza, że dieta również zależy od grupy krwi. Jego wnioski oparte są na praktyce lekarskiej i obserwacjach pacjentów. Doktor nie przeprowadzał badań kontrolnych, ale nie jest to konieczne - naturopata prowadzi seminaria na całym świecie i sprzedaje książki w milionowych nakładach, nawet bez jakiejkolwiek bazy dowodowej.
Na czym opiera się dieta według grup krwi?
Przesłanką do stworzenia diety jest błędne przekonanie, że grupy krwi u ludzi zaczęły się pojawiać 60 tysięcy lat temu u prymitywnych myśliwych.
U wyższych (człekokształtnych, hominoidów) małp istnieją te same 4 grupy krwi, których nie można zaklasyfikować jako “myśliwych”, “rolników” ani “koczowników”.
Teoria ewolucji typów krwi według D’Adamo, oparta na osobistych opiniach o ewolucji społecznej, w kilku tezach:
- Pierwszy uniwersalny typ krwi 0(I) powstał dzięki diecie myśliwych-zbieraczy neandertalczyków 60 tysięcy lat temu (nawiasem mówiąc, nie jesteśmy bezpośrednimi potomkami neandertalczyków, niezależnie od posiadanej grupy krwi). Przed neandertalczykami typy krwi nie istniały. Ludzie z grupą krwi 0(I) powinni przestrzegać “paleodiety” - z wysoką zawartością białka zwierzęcego i zieleni. Zboża są im przeciwwskazane.
- Druga grupa krwi A(II) pojawiła się około 15 tysięcy lat p.n.e. kiedy młodzi ludzie przeszli z myślistwa i zbieractwa do trybu życia opartego na rolnictwie. Dla “rolniczej” grupy krwi nie zaleca się spożywania produktów pochodzenia zwierzęcego, w tym nabiału. Wsp współczesnych ludzi z A(II) powinno przestrzegać diety wegetariańskiej.
- Trzecia grupa krwi B(III) powstała 10 tysięcy lat p.n.e., kiedy niektóre grupy ludzi zaczęły koczować i żywić się zbożami, rasy zaczęły się mieszać(!). Zalecana jest zrównoważona dieta, należy jednak unikać owoców morza, wieprzowiny i kurczaka.
- Czwarta grupa krwi AB(IV) powstała w wyniku mieszania się drugiej i trzeciej grupy, dzięki różnorodności w diecie, około 1500 lat temu, dosłownie wczoraj w skali ewolucyjnej. Zalecenia dotyczące żywienia w tej grupie są dość sprzeczne (co jest również prawdziwe w przypadku pozostałych typów).
Skąd Peter D’Adamo wziął te fakty, nie wiem. W podręcznikach antropologii i hematologii takich hipotez nawet nie ma, nie mówiąc już o teoriach czy faktach. Ewolucyjno-biologiczna baza diety według typów krwi opiera się na niekompetencji jej autora. Co więcej, przeprowadzone przez Amerykańskie Towarzystwo Żywienia meta-analizy 1415 artykułów dotyczących diety według grup krwi znalazły tylko jeden artykuł, który spełniał kryteria doboru w tym zakresie (to jedyne badanie dotyczyło związku cholesterolu z typem krwi, szczegóły można znaleźć w pierwotnym źródle ).
Jak naprawdę przebiegała ewolucja grup krwi
Filogeneza ewolucji genów AB0
Immunogenetycy Luiz K. de Mattos i Haroldo Moreira mówią o pochodzeniu grup krwi w Brazylijskim czasopiśmie hematologicznym: “0(I) grupa krwi nie była pierwsza w sensie ewolucyjnym. Oznaczałoby to, że gen 0 ewoluował przed genami A i B w lokusie AB0, ale tak nie jest. Filogeneza, która łączy ludzkie i nie-ludzkie formy genów AB0 (alleli), pokazuje, że pierwszy rozwinął się typ A(II). Typ 0(I) jest anomalią w stosunku do A i B.” Więcej informacji na temat pochodzenia grup krwi i ich ewolucyjnego rozwoju można znaleźć w oryginalnym artykule pod tytułem “Czy typ 0 był pierwszym typem krwi, który pojawił się u ludzi?” .
Szczegółowa recenzja książki D’Adamo P. “Cztery grupy krwi - cztery drogi do zdrowia” od starszego naukowca w laboratorium antropoekologii przy Naukowym Instytucie i Muzeum Antropologii Uniwersytetu Moskiewskiego, dr. Andrieja I. Kozłowa, znajduje się na stronie Antropogeneza.ru , polecam zapoznać się z nią, a strona jest w ogóle wspaniała - owoc wieloletniej pracy najlepszych rosyjskich popularyzatorów nauki. Na Antropogenezie znajduje się większość odpowiedzi na temat ewolucji krwi.
Wszystkie grupy krwi istniały u ludzkości na długo przed pojawieniem się rolnictwa.
Druga grupa rozwinęła się u wspólnego przodka szympansów i hominidów około 5-6 milionów lat temu. Pierwsza grupa pojawiła się około 3,5 miliona lat temu. B(III) rozwinęła się z A(II) około 2,5 miliona lat temu. Logika doktora D’Adamo sugeruje, że druga grupa krwi powinna być “przede wszystkim mięsożerna”.
Następnym błędem autora diety jest to, że rolnictwo rozwinęło się lokalnie i to w tym “rolniczym edenie” powstał typ krwi A(II), a jego nosiciele powinni teraz przestrzegać diety wegetariańskiej. Jednakże odkrycia antropologiczne i badania genetyczne wskazują, że rolnictwo rozwijało się całkowicie niezależnie w różnych częściach świata. Praktyka siewu w pierwszych osiadłych społecznościach nie rozwijała się przez wieki i rzadko kończyła się sukcesem. Optymistyczne stwierdzenia autora diety, że pierwsi rolnicy byli zdrowsi niż myśliwi-zbieracze, są dalekie od rzeczywistości: od momentu pojawienia się rolnictwa na Bliskim Wschodzie człowiek stracił około 15 cm wzrostu. Biorąc pod uwagę, że rolnictwo było w 100% organiczne. Ponadto, adaptacja genetyczna nie jest w stanie dotrzymać kroku postępowi kulturowo-technicznemu.
Czym jest typ/grupa krwi i od czego zależy
Zachęcam do obejrzenia pięciominutowego wideo, w którym prosto wyjaśniono grupy krwi i czynniki Rh. W tym wideo znajduje się cały teoretyczny minimum, przedstawione zwięźle i bez zbędnych szczegółów.
Co złego jest w lektynach?
Fundament teorii o diecie według grup krwi oparty jest na lektynach. Lektyny to białka i enzymy, które mogą zlepiać czerwone krwinki (erytrocyty). Autor diety twierdzi, że lektyny zawarte w żywności niewłaściwej dla naszej grupy krwi prowadzą do systematycznych poważnych zakłóceń zdrowotnych: “zlepianie” erytrocytów, marskość wątroby, zawały serca, zatykanie naczyń, niewydolność nerek, miażdżyca, obniżona odporność i inne.
Twierdzi się, że przy niewłaściwym doborze produktów każda osoba codziennie naraża swoje zdrowie na szkodliwe działanie lektyn - naczynia życiowych organów zaczynają się zatykać zlepionymi erytrocytami. Wywoływany przez lektyny zespół funkcjonalnej niewydolności powinien być szeroko rozpowszechniony i badany przez medycynę. Powinni o nim wiedzieć przede wszystkim patolodzy, jako że uszkodzenia wynikające z opisanego procesu powinny być rozległe, zwłaszcza u osób starszych. Ta choroba, wywołana przez zapasy lektyn i zlepione komórki krwi, nie może być ukryta i powinna mieć wyraźny opis, w zestawieniu ze zdjęciami z mikroskopów optycznych i elektronowych, cytologii, sekcji, histologii komórek.
Jednak nauka nie wie nic o zlepionych lektynami erytrocytach… Co więcej, lektyny są powszechne w przyrodzie - występują zarówno u roślin, jak i zwierząt, a nie tylko w pszenicy, soi i kukurydzy. Większość lektyn, a jest ich około 800 rodzajów, nie jest w ogóle enzymami i tylko niektóre biorą udział w reakcji immunologicznej. Lektyny odgrywają swoją rolę w organizmach żywych - aktywują limfocyty (komórki odpowiedzi immunologicznej) i stymulują ich podział, uczestniczą w kiełkowaniu nasion roślin.
Jeśli regularnie spożywa się dużą ilość soi, czyniąc ją podstawą diety, można doprowadzić do zaburzeń jelitowych z powodu toksycznego lektyny sojowego aglutyniny. Jednak obróbka kulinarna niweluje toksyczność aglutyniny - gotowanie przez 10 minut neutralizuje do 99% lektyn w produkcie. Moczenie wypłukuje część lektyn, a proces fermentacji “trawi” je - bułki drożdżowe z pszenicy stają się bardziej niż bezpieczne dla jelit. Tak, jedzenie surowej fasoli naprawdę może cię zabić, podobnie jak łyżka soli czy 3 litry wody - można by ten ironiczny wykaz bez końca kontynuować.
Działanie lektyn nie zależy od twojej grupy krwi!
Nietolerancja glutenu nie zależy od grupy krwi, ale co stanie się z taką osobą, jeśli zgodnie z przepisami diety według odpowiedniej grupy krwi zmusi się do spożywania zbóż? Jeśli chodzi o nietolerancję glutenu, jest to dość rzadka choroba genetyczna, ale gluten obecnie uznaje się za szkodliwy w zasadzie dla każdego. To nieprawda.
W rzeczywistości istnieje około 300 typów krwi - w zależności od czynników Rh i ich kombinacji z grupą oraz innymi klasyfikacjami. Jaką dietę w każdym przypadku zaleci nam naturopata?
Od czego zależy grupa krwi?
Za różnorodność grup krwi odpowiadają bakterie i wirusy, wobec których przez miliony lat budowana była ewolucyjna ochrona. Rzeczywiście, istnieje korelacja między określonymi grupami ludności a typami krwi. Ta różnorodność jest skutkiem presji doboru naturalnego w wyniku wirusowych i bakteryjnych infekcji, a nie ze względu na odżywianie. Dowodem tej teorii są specjalne modele matematyczne opracowane przez profesora Roberta Seymoura i jego kolegów na University College w Londynie (po linku pełny tekst badań z matematycznym modelem i formułami). Ich model pokazuje, że jeśli w populacji dominują wirusowe infekcje, to przeważa grupa krwi 0(I), a jeśli bardziej rozpowszechnione są bakterie, to typy A i B będą występować częściej. Różnice w odżywianiu nie mają z tym nic wspólnego.
Grupa krwi a rasa
Sugerowanie przez Piter’a D’Adammo, że pierwsza grupa krwi należy do wyższej rasy, pachnie czymś nieodpowiednim. Na podstawie analizy krwi nie można określić rasy. Rasy to nie oddzielne gatunki ludzi! Badania nad biologią człowieka nie potwierdzają żadnej przyczynowo-skutkowej zależności między rasą a grupą krwi, chociaż takie korelacje istnieją. Ludzkość jest niezwykle jednorodna pod względem “materiału” i pochodzenia.
Jesteśmy w 99,9% genetycznie identyczni, niezależnie od rasy, nawet uwzględniając cechy płciowe, zewnętrzne i indywidualne cechy osobowości. Taka “homogeniczność” nie jest powszechna w naturze - u szympansów występuje 2-3 razy więcej różnorodności genetycznej, a u orangutanów 8-10 razy (też nasze bliskie krewni). Istnieją pewne czynniki, które z początku wpłynęły na rozpowszechnienie grup krwi w niektórych zamkniętych populacjach - niewielka liczba przodków (jak w Australii); efekt “wąskiego gardła”, rzadki dla ludności rdzennej; małżeństwa wewnątrzgrupowe itp.
Przykład. Nietolerancja laktozy jest wyłącznie związana z genem tolerancji na laktozę. Wśród Indian amerykańskich 100% nietolerancji laktozy - 30-35% II(A), u Tajów z 98% nietolerancją - 25-30% alleli III(B). Wśród stuprocentowych mięsożerców Eskimosów nietolerancja laktozy wynosi 80% - 80-90% I(0) ( źródło ).
Grupa krwi a choroby. Czy istnieje związek?
O związku między odpornością a typem krwi wspomniano powyżej. Niektóre choroby rzeczywiście mają związek z grupą krwi. Bez zastrzeżeń udowodniono tę zależność jedynie w przypadku siedmiu chorób (!). Skąd więc biorą się dane o związku tej czy innej choroby z grupą krwi? Doktor Eric Topol zauważa: “Często praktyka poszukiwania korelacji w dużych zbiorach danych prowadzi do dowolnego wyniku - potrzebujesz powiązać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych z drugą grupą krwi? Weź próbkę dziesiątek tysięcy ludzi i znajdziesz jakąkolwiek korelację.” Więcej na temat związku grupy krwi i chorób przeczytasz tutaj .
Dlaczego nosiciele I(0) częściej chorują na wrzody żołądka? W 1993 roku odkryto bakterię Helicobacter pylori, która ma szczególne pokrewieństwo z jednym z unikalnych białek tej grupy. To tylko jeden przykład z setek innych.
Zamiast martwić się swoją grupą krwi, należy skoncentrować się na rzeczywistych przyczynach naszych najczęstszych chorób - siedzący tryb życia, palenie, przejadanie się. To prawdziwe, niezaprzeczalne czynniki ryzyka, które wpływają na nasze zdrowie niezależnie od typu krwi.
Czy dieta według grup krwi działa?
Pierwsze fundamentalne badania diety doktora D’Adammo przeprowadzono w 2014 roku, a pełny tekst badania opublikowano w recenzowanym czasopiśmie Plos.One. Tytuł artykułu “Genotyp AB0, dieta według grupy krwi i kardiometaboliczne czynniki ryzyka” . To naprawdę solidne, cytowane badanie przeprowadzone na Uniwersytecie w Toronto. W zasadzie wystarczy zapoznać się tylko z tym badaniem - zawiera odpowiedzi na wszystkie pytania, które poruszyłam w swoim artykule, w tym wiele odniesień do dodatkowego studiowania tematu.
Ponieważ celem odżywiania według typów krwi jest zmniejszenie ryzyka “specjalistycznych” chorób, szczególnie związanych z układem naczyniowym (pamiętaj o lektynach?), badanie to miało na celu określenie związku między dietą a zdrowiem kardiometabolicznym. Zdecydowanie zalecam zapoznanie się ze szczegółami badania pod podanym wyżej linkiem, szczególnie jeśli masz wątpliwości, ale przedstawiam jego wnioski tutaj: przestrzeganie jakiejkolwiek diety według grupy krwi korzystnie wpływa na kardiometaboliczne ryzyko, ale nie ma znaczenia, którą z proponowanych diet wybierze nosiciel jednej z grup krwi.
To znaczy, wszystkie zalecenia, tryb i listy produktów prowadzą do dobrego wyniku u zdrowych ludzi, którzy nie potrzebują specjalnej diety ze względów medycznych, niezależnie od grupy krwi. Nie znaleziono żadnych istotnych powiązań. Każda z diet skutkowała oczekiwanym wynikiem: redukcją masy ciała, obwodu talii, obniżeniem ciśnienia krwi, cholesterolu w surowicy, insuliny. Ścisłe przestrzeganie diety AB(IV) obniżało poziom tych antygenów, ale nie wpływało na redukcję masy ciała. Ścisłe przestrzeganie diety dla I(0) obniżało triglicerydy (tłuszcze). Efekt diety nie wzrastał w przypadku stosowania odpowiednich nosicieli typu.
Porady z diety według grup krwi w większości są niegroźne i mogą być przydatne indywidualnie. Wyjątkiem może być zalecenie wprowadzenia produktów mlecznych dla przedstawicieli grupy III(B) z nietolerancją laktozy i inne szczególne przypadki - kamica nerkowa i dieta mięsna, dna moczanowa i produkty bogate w puryny itp.
Odżywianie według grup krwi nie ma żadnych podstaw naukowych.
Nie chcę rozwijać tematu dotyczącego związku między typem krwi a charakterem opisanego w książce D’Adammo. Aby zrozumieć, jak nieskuteczne są twierdzenia o takim powiązaniu, wystarczy wspomnieć o “Efekcie Barnuma” .
Film, który zainspirował mnie do tego przeglądu:
Oryginalny artykuł, na podstawie którego powstał ten film, opublikowano na stronie skepdic.com . Na końcu Boris przeprowadza test dotyczący “Efektu Barnuma”, jeśli nie jesteś z tym zaznajomiony, to powinno Cię zainteresować.
Jeśli nie wierzysz w teorię ewolucji, to dla Ciebie odżywianie według grup krwi powinno mieć jeszcze mniej sensu, podobnie jak wszelkie diety paleo, oparte na biologicznym rozwoju gatunku Homo.
Uaktualnienie 22.10.20 Wspaniały artykuł popularnonaukowy artykuł na Postnauce, poświęcony grupom krwi, będzie ciekawy dla każdego interesującego się tym tematem.