Jak leczyć żylaki na pierwszym etapie. Przegląd wszystkich leków

Analizuję podstawy dowodowe dla wszystkich leków stosowanych w leczeniu pierwszego stopnia żylaków oraz przewlekłej niewydolności żylnej (PNŻ). Jak leczyć żylaki na pierwszym etapie w oparciu o medycynę opartą na dowodach.

W tym artykule nie omawiam odzieży uciskowej, ponieważ zespół przedżylakowy nie jest leczony za pomocą kompresji, ale na pewno przygotuję materiał na ten temat w przyszłości.

Mowa będzie o wszystkich składnikach czynnych stosowanych w leczeniu początkowego etapu żylaków, które mają następującą klasyfikację ATC: C05 - Angioprotektory > C05B - Środki stosowane w żylakach, C05C - Środki stabilizujące naczynia włosowate

Krótki raport o podstawach dowodowych. Szczegóły w artykule

Jak szukam wiarygodnych informacji medycznych

Moje źródła to biblioteki medyczne Pubmed oraz Cochrane . Istnieje solidny materiał na temat medycyny opartej na dowodach oraz międzynarodowe bazy danych od neurologa Żukowa N., w których znajdują się odpowiedzi na wszystkie pytania dotyczące poszukiwania informacji medycznych.

Dlaczego to robię: badania dotyczące leków wielokrotnie uratowały mnie przed niepotrzebnymi wydatkami w aptekach i odwrotnie, przekonywały do zasadności przepisanej terapii. Przede wszystkim robię to dla siebie, mam na to czas i chęci. Ale nie każdy jest w stanie przeprowadzać taką pracę, dlatego dzielę się swoimi osiągnięciami tutaj. Przejdźmy więc do rzeczy.

Objawy pierwszego etapu żylaków

Przewlekłą niewydolność żylną (dalej PNŻ) tradycyjnie leczy się według objawów, ponieważ przyczyny żylaków, ściśle mówiąc, są nieznane. Najczęściej obwinia się małą aktywność fizyczną, predyspozycje genetyczne, ciążę, nadwagę oraz cukrzycę.

Pierwsze objawy:

• Małe naczynia skórne ukazują się w postaci siateczki;
• Pojawiają się niewidoczne wcześniej żyły śródbłonkowe;
• Obrzęki wieczorne;
• Łagodne mrowienie, “szelest” pod skórą.

Przy pierwszych problemach kosmetycznych i lekkim dyskomforcie należy rozpocząć leczenie. Tylko w ten sposób jest szansa uniknąć progresji choroby oraz dalszej operacji (przynajmniej w dużym stopniu opóźni to leczenie inwazyjne).

Czym leczyć żylaki? Leki i składniki czynne

Istnieje kilka składników czynnych, które łagodzą objawy. Wszystko, co znajduje się w farmacji - to wyłącznie leczenie objawowe, które współpracuje z korekcją stylu życia.

PNŻ i żylaki na wczesnym etapie leczy się takimi substancjami:

• Flawonoidy naturalne i syntetyczne (kwercytyna, rutozyd, monokserutyna, hesperydyna, diosmina, trokserutyna, hydrozmina, diosmina i ich pochodne)
• Alkaloidy sporyszu (dihydro-ergokrytyna, dihydroergotamina, dihydroergokryptyna)
• Saponiny (escyna, czyli ekstrakt z kasztanowca)
• Calcium dobesilat (sytetyczny wenotonik)
• Piknogenol (ekstrakt z kory francuskiej sosny morskiej)
• Oligomery procyjanidolowe (ekstrakt z pestek winogron, ekstrakt z liści czerwonych winogron)
• Tribenozyd (półsyntetyk)
• Heptaminol (syntetyczny alkaloid)

Przeanalizujmy każdy składnik czynny. Poniżej przedstawiam „w skrócie” informacje na ich temat, linki do badań klinicznych oraz listę leków zawierających te substancje. Postaram się także oszacować przybliżony koszt leczenia. Będzie to pomocne, jeśli zajdzie potrzeba porównania analogów i generyków. Moja lista jest aktualna dla zarejestrowanych w Ukrainie leków, a ich nazwy handlowe oraz wygląd opakowania mogą różnić się od rosyjskich i białoruskich.

Flawonoidy i bioflawonoidy

Grupa najpopularniejszych substancji stosowanych w leczeniu żylaków pierwszego stopnia. Flawonoidy nadają kolor skórce roślin, uczestniczą w fotosyntezie, apoptozie (“samobójstwie” uszkodzonych i zmutowanych komórek) oraz kiełkowaniu nasion. W dużych ilościach gromadzą się w skórce cytrusów, cebuli, kakao, zielonej herbacie. Biodostępność z produktów jest bardzo wysoka.

Rutin, monokserutin, rutozyd, trokserutyna

Spojler: ekstremalnie niska efektywność.

Nie są zarejestrowane jako leki. Osobną grupę stanowią rutozydy. W praktyce światowej rutin, rutozyd, monokserutin i trokserutyna stosowane są do łagodzenia obrzęków przed i po operacjach na żyłach, aby zmniejszyć, cytuję: “subiektywne objawy u pacjentów z przewlekłą niewydolnością żylną”.

Najczęściej sprzedawane leki na bazie rutozydów

Rutyny mają niewielkie działanie hamujące na utleniający metabolizm w uszkodzonych żyłach. Ich działanie przeciwobrzękowe jest udowodnione. Problem tkwi w ogromnych dawkach.

W 2015 roku przeprowadzono przegląd metaanaliz Cochrane dotyczący rutyny i jej pochodnych ( 1 ). Rozważano badania kliniczne preparatów Relvene® (Francja), Venoruton® (Szwajcaria) i Paroven® (Wielka Brytania) - dowody skuteczności tych preparatów budzą wątpliwości.

Aby uzyskać efekt, należy przyjmować od 4 gramów rutyny dziennie - 26 tabletek Aksorutinu!!! To w żaden sposób nie pasuje do terapeutycznych dawek w dostępnych nam lekach (Aksorutin - maksimum 150 mg na dobę). W normalnej diecie spożywamy minimum 2 gramy flawonoidów w diecie roślinnej, co sprawia, że ich przyjmowanie w suplementach diety jest zbędne.

Spośród 1474 badań rutozydów sprawdzonych w Cochrane, tylko 15 odpowiadało zasadom. Po łącznych wynikach tych badań rutyna i jej pochodne prowadzą do skromnych popraw niektórych objawów PNŻ i pierwszego etapu żylaków (ból, zespół ciężkich nóg, mrowienie, obrzęk).

Uzupełnienie z 14.02.2018: Wszystkie ponumerowane linki zostały umieszczone na googl.drive osobno, ponieważ artykuły z taką ilością linków mają problemy z pozycjonowaniem w wyszukiwarkach. Pełne teksty proszę szukać za pomocą usługi sci-hub. Dziękuję za zrozumienie!

Przegląd za 2016 rok, który obejmował 66 badań podstaw dowodowych dotyczących flebotoników, pokazuje, że najczęściej stosowane w leczeniu żylaków pierwszego etapu substancje łagodzą obrzęki, skurcze i parestezje (mrowienie), ale ustępują kompresji (2).

Kilka szczególnie wymownych badań klinicznych:

• Badanie wpływu trokserutyny w połączeniu z dihydroergotaminą (dawkowanie 3 mg DHE i 300 mg TR). Efekt nie przewyższa efektu placebo (4).
• Działanie antytrombotyczne rutyny (6).
• Rutin nie ma zastosowania w leczeniu zespołu pós-trombotycznego (9).
• Rutozyd łagodzi objawy żylaków w czasie ciąży, ale nie zapobiega powikłaniom (11).
• Badanie terapeutycznego potencjału rutyny, które dotyczy wszystkiego, poza leczeniem niewydolności żylnej (13).
• Pochodne rutyny są skuteczniejsze niż diosmina+hesperydyna pod względem mikrokrążenia i objawów niewydolności żylnej (badania kliniczne z bazy Cochrane) (14).
• Działanie przeciwutleniające rutyny (zmiany w statusie przeciwutleniającym osocza nie zostały odnotowane) (15).

Diosmina i hesperydyna

Spojler: baza dowodowa poniżej rutozydów, słaba skuteczność.

Flawonoid cytrusowy diosmina (pochodna hesperydyny) pojawia się w czasopismach medycznych jako przeciwutleniacz, który może obniżać poziom glukozy w osoczu, kapilarny protektor, anitmutagen. Substancja półsyntetyczna. Zwiększa drenaż limfatyczny, tonus żylny, mikrokrążenie w układzie kapilarnym, hamuje reakcje zapalne.

Leki z diosminą Badania diozminy:

• Ustępuje rutynidowi pod względem skuteczności w łagodzeniu objawów niewydolności żylnej i poprawie mikrokrążenia (17).
• Leczenie przewlekłej niewydolności żylnej i żylaków diozminą. Artykuł opublikowany w rosyjskojęzycznym czasopiśmie medycznym „Angiologia i chirurgia naczyniowa” (18).
• Diozmina zmniejsza obrzęk siatkówki i obniża przepuszczalność naczyń (19).
• Badania jugosłowiańskie (te same frazy dotyczące poprawy jakości życia) (22).
• Diozmina w przypadku przewlekłej niewydolności żylnej, owrzodzeń troficznych i hemoroidów (23).

Ogromna liczba badań nad flawonoidami kończy się taką frazą: „Udowodniono, że włączenie preparatu „takiego a takiego” do kompleksowego leczenia pacjentów statystycznie znacząco podnosi aktywność psychologiczną i społeczną oraz poprawia jakość życia pacjentów.” Jak w ogóle można oszacować aktywność społeczną i inne ogólne frazy?

Skórka cytrusowa - bogate źródło flawonoidów

Bardzo słabe wyniki badań klinicznych nie przeszkadzają Flebodii z Detraleksem pozostać najpopularniejszymi preparatami do leczenia żył.

Hesperydyna - jeden z flawonoidów pozyskiwanych z cytrusów. Tradycyjny angioprotektor, wenotonia. Badania są słabe, w ostatniej dekadzie kierunek jego badań zmienił się w stronę aktywności przeciwutleniającej.

Preparaty z hesperydyną

Badania hesperydyny:

• Leczenie hemoroidów mieszanką flawonoidów (diozmina, trokserutyna, hesperydyna) (24).
• Ocena skuteczności diozminy + hesperydyny w leczeniu przewlekłej niewydolności żylnej. Szwajcarskie badanie (25).
• Hesperydyna przeciwko cukrzycy (kanadyjskie badanie na cukrzycowych szczurach) (26).
• Badanie kliniczne diozminy + hesperydyny (rosyjskie, 66 pacjentów, brak danych) (27).

Syntetyczny flawonoid hydrosmin

Spoiler: badania są ograniczone, nie lepszy od innych flawonoidów

Hydrosmin - syntetyczny flawonoid. Syntetyzowany niedawno, dostępne są nieliczne badania kliniczne dotyczące leczenia żylaków. Rzadko powoduje efekty uboczne w porównaniu z naturalnymi flawonoidami (co jest spowodowane tym, że substancje syntetyczne nie zawierają domieszek balastowych, które mogą powodować reakcje alergiczne).

Odniesienia do badań:

• Terapia hydrosminą w przypadku przewlekłej niewydolności żylnej (Hiszpania).
• Leczenie przewlekłej limfedemy (obrzęków) hydrosminą (29).

Dostępny na rynku preparat: Venosmil kapsułki zawierające 200 mg hydrosminy. Czas leczenia wynosi co najmniej 3 miesiące i kosztuje 1100 zł/2800 rubli.

Preparaty z hydrosminą

Kwercetyna

Spoiler: nie lek. Skuteczność nieudowodniona

Flawonoid-przeciwutleniacz, w badaniach „in vitro” przyczynia się do zmniejszenia przepuszczalności błon komórkowych, zapobiega powstawaniu wolnych rodników. Ma efekt kumulacyjny, stosowanie preparatów z kwercetyną powinno być długoterminowe. Zarejestrowana jako suplement diety, nie jest lekarstwem, nie przeprowadzono wysokiej jakości badań klinicznych. Udowodniono jej słabe działanie przeciwzapalne i przeciwhistaminowe.

Preparaty z kwercetyną

Na liście patentów zawierających kwercetynę znajdują się następujące nazwy suplementów diety: kompozycje antyoksydacyjne, obniżające cholesterol (w parze ze statynami, co jest zaskakujące), sposoby zwiększenia wydolności fizycznej, regeneracja systemu immunologicznego, leczenie uzależnienia (30). O niewydolności żylnej, naczyniach, kapilarach - ani słowa. O leczeniu żylaków kwercetyną czytałam wyłącznie w rosyjskim czasopiśmie „Angiologia i chirurgia naczyniowa”, z odniesieniami do konkretnych nazw handlowych preparatów.

Biodostępność kwercetyny z produktów jest bardzo wysoka. Cebula czerwona - źródło flawonoidów

Publikacje:

• Nie wykazuje działania przeciwutleniającego, ale obniża ciśnienie u pacjentów z łagodną hipertensją (na poziomie placebo) (33).
• Efekt diety bogatej w kwercetynę na oksydacyjne uszkodzenia DNA u ludzi (żadnego efektu). Badanie z Cambridge (34).
• Obniżenie poziomu kwasu moczowego (36).
• Kwercetyna zmniejsza rozmiar ścian prostaty przy łagodnym przerostie prostaty (badanie irańskie).
• Działanie rozszerzające naczynia poniżej statystycznego minimum (38).
• Działanie rozszerzające na tętnicę wieńcową (39).
• Efektywność antyaterosklerotyczna nie potwierdziła się (badanie polskie) (40).
• Ekstrakt z liści czerwonego winogrona (kwercetyna, izokwercytyna) przeciwko przewlekłej niewydolności żylnej (41).

Saponiny: escyna

Spoiler: Najlepsza substancja do profilaktyki żylaków

Z dziesiątek saponin, wśród których są również trucizny, najpopularniejsza jest escyna. Pozyskiwana z kory kasztanowca, jego nasion i kwiatów. Działanie na niewydolność żylną wiąże się z ochroną śródbłonka (escyna zwiększa przepuszczalność komórek śródbłonka dla wapnia) i możliwością wywołania skurczu żylnego.

Ekstrakt z kasztanowca to jedna z najbadanych substancji w historii medycyny.

Preparaty z escyną

Badania kliniczne escyny:

• Porównanie ekstraktu z kasztanowca i terapii kompresyjnej. Esencja: terapia escyną na zerowym etapie przewlekłej niewydolności żylnej pomaga uniknąć stosowania odzieży kompresyjnej na zerowym i pierwszym etapie żylaków. Wsparcie ekstraktem należy rozpocząć od pierwszych oznak obrzęku (43).
• Miejscowe zastosowanie przy niewydolności żylnej i nadciśnieniu tętniczym (46).
• Zmniejszenie obrzęku, uzupełnienie do kompresji.
• Wpływ beta-escyny na niewydolność żylną (49).
• Farmakokinetyka (50, 51).
• Wpływ escyny na mikrokrążenie (52, 53).
• Obniżenie filtracji kapilarnej (54, 55).

Istnieje przegląd systematyczny z bazy Cochrane na temat ekstraktu z nasion kasztanowca w przewlekłej niewydolności żylnej. W jednym z badanych badań ekstrakt wykazał te same wyniki co odzież kompresyjna.

W sumie escyna to najodpowiedniejsza substancja pochodzenia roślinnego do profilaktyki chorób żył i naczyń z półwieczną historią badań. Cytat z przeglądu Cochrane: „Przedstawione dowody pokazują, że ESC to skuteczne krótkoterminowe leczenie przewlekłej niewydolności żylnej”.

Wyprodukowano setki suplementów diety na ekstraktach roślinnych z mono i połączonym składem do leczenia niewydolności żylnej i żylaków. Jeśli ufasz jakiemuś producentowi, możesz je również przyjmować (producent suplementów diety nie jest zobowiązany do przeprowadzania badań klinicznych produktu, pamiętaj o tym i zachowaj sceptycyzm).

Dobezylan wapnia

Spoiler: skuteczność pod znakiem zapytania. Dobezilat wapnia (DW) to syntetyczny venotonik, co oznacza, że nie zawiera żadnych niezweryfikowanych zanieczyszczeń, a jego farmakokinetyka i dynamika zostały dokładnie zbadane. Stosowany jest w leczeniu chorób naczyniowych spowodowanych cukrzycą i przewlekłą niewydolnością serca. Substancja ta zmniejsza przepuszczalność naczyń włosowatych i lepkość krwi, spowalnia proces zlepiania płytek krwi oraz rozszerza naczynia krwionośne. Działania niepożądane są rzadko zgłaszane.

Badania kliniczne, głównie z niewielką próbą pacjentów, są niedostatecznie szczegółowe. Meta-analiza jak na razie nie została opublikowana, dlatego trudno ocenić skuteczność dobbezilatu wapnia w leczeniu żylaków i przewlekłej niewydolności żylnej.

Preparaty z dobrozilat wapnia

Istnieje badanie Cochrane dotyczące wszystkich venotoników, w którym znalazł się również DW. Wnioski: dobbezilat wapnia nie wykazuje istotnych wyników w jakościowych badaniach dotyczących parametru “jakość życia”. Pod tym linkiem znajduje się pełny tekst przeglądu, który serdecznie zachęcam do samodzielnego zapoznania się. Takie przeglądy to “medycyna oparta na dowodach”: weryfikacja jest niezwykle istotna, odrzucono 115 badań klinicznych, a tam wyjaśniono, dlaczego. Możliwe, że na moich linkach do artykułów z PubMed coś trafiło nawet na czarną listę Cochrane w tym przeglądzie, tego nie wykluczam (57).

Badania dobbezilatu wapnia:

• Potwierdzenie efektu terapeutycznego dobbezilatu wapnia w początkowej fazie żylaków przy pomocy pletyzmografii (zmniejszenie wskaźnika rozciągliwości żył i inne) (58).
• Kruchość naczyń przy cukrzycy. Terapia dobbezilatem (59).
• Dobbezilat wapnia w przewlekłej niewydolności żylnej i żylakach (60, 61, 62, 6 , 63, 64, 66).
• Badanie “in vitro” dobbezilatu wapnia w odniesieniu do stresu oksydacyjnego/zapalnego przy żylakach, działanie przeciwutleniające (68).
• Wpływ dobbezilatu wapnia na “jakość życia” (naukowcy odkryli, że grupa otrzymująca placebo poczuła się lepiej na koniec leczenia niż ci, którzy przyjmowali lek (po 3 miesiącach). Ale po 9 miesiącach dobbezilat nieznacznie wyprzedził placebo. Badanie było podwójnie ślepe.) Zlecenie na to badanie złożył producent Doxium. Pod tym linkiem znajduje się pełny tekst badania klinicznego (69).

Pignogenol. Ekstrakt kory francuskiej sosny morskiej

Spoiler: nic nie wiadomo, drogo, ekskluzywnie. Nie jest lekiem

Ekstrakt kory francuskiej sosny morskiej (pignogenol) składa się z procyjanidyn, dihydrokwercetyny i kwasów fenolowych, ma złożoną, wielowarstwową formułę. Pozyskiwany jest tylko z sosen Les Landes de Gascogne w południowo-zachodniej Francji, a formuła jest opatentowana.

Substancja o wysokiej biodostępności, szybko się wchłania i ma niską toksyczność. Producent-monopolista twierdzi, że substancja jest skuteczna w leczeniu przewlekłej niewydolności żylnej i mikrokrwawień. Działa jako przeciwutleniacz, neutralizując wolne rodniki. Przeciwzapalna aktywność została udowodniona in vitro i in vivo na ludziach. Łagodzi objawy w astmie, zmniejsza sklejanie płytek krwi, łagodnie obniża ciśnienie (70).

Istnieje systematyczny przegląd Cochrane na ten temat. Zawiera 15 badań z 791 uczestnikami dotyczących astmy, przewlekłej niewydolności serca i innych. Wniosek: badania są słabe, potrzeba dalszych badań. Badania substancji są często przeprowadzane, ale próbka wynosi po 20 osób. To nie jest medycyna oparta na dowodach.

Preparaty z pignogenolem

Artykuły naukowe:

• Badanie porównawcze pignogenolu i escyny (72).
• Profilaktyka zakrzepicy żylnej (73, 74).
• Skuteczność leczenia niewydolności żylnej i żylaków z zastosowaniem trokserutyny i pignogenolu (75).
• Leczenie przewlekłej niewydolności żylnej (76, 77, 78, 79, 80, 81).
• Poprawa mikrokrążenia (82).
• Opór naczyń włosowatych przy nadciśnieniu (83).
• Leczenie owrzodzeń troficznych (84).

Procyjanidyny i oligomery procyjanidyn. Ekstrakt z nasion winogron

Oligomery procyjanidyn lub procyjanidyny są flawonoidami, które mają działanie w składzie ekstraktu z nasion winogron. Ta grupa bioflawonoidów wykazuje wyraźny efekt przeciwzakrzepowy, chroniący i regenerujący śródbłonek, zapobiegający zlepianiu płytek krwi. Ekstrakt z nasion winogron spowalnia wzrost komórek zapalnych i “sklejanie” (adhezję) zakrzepów. Wartości przeciwutleniające polifenoli nasion winogron są 20 razy silniejsze od witaminy E i 50 razy silniejsze od witaminy C. Działa jako filtr UV ( źródło ).

Literatura na temat procyjanidyn:

• Biochemia i farmakodynamika flawonoidów z winogron (85).
• Leczenie przewlekłej niewydolności tętniczej Endotelonem (86).
• Wpływ oligomerów procyjanidyn na przepuszczalność naczyń (87).
• Wpływ ekstraktu z nasion winogron na przepuszczalność bariery krew-mózg (88).

Heparyna i heparoidy

Heparyna nie jest stosowana w zerowym stadium żylaków, ale może być dodatkowo zalecana przy zwiększonej lepkości krwi, gdy wątroba syntetyzuje niewystarczające ilości własnej heparyny. Lek jest bardzo poważny, a bez wyraźnego zalecenia lekarza nie zdecydowałabym się nawet na użycie żelu z heparyną w składzie.

Kiedy szukałam badań dotyczących heparyny, zupełnie nie spodziewałam się miażdżącego przeglądu systematycznego z Cochrane.

Cytuję wniosek z zamieszczonego rozległego badania: “Ogólnie jakość badań była rozczarowująca”. Tak to jest. W wnioskach stwierdzono również, że dowody na ochronę przed zakrzepicami tętnic i żylaków są niewystarczające, ale istnieje prawdopodobieństwo, że pozytywny efekt występuje dla żył kończyn dolnych.

Według większości niezależnych badań heparyna jest mało skuteczna przy celowanym leczeniu, ale stwarza szereg problemów, takich jak mikrokrwawienia, siniaki i krwawiący jelito.

Lista preparatów zawierających heparynę i heparoidy:

Venogepanol, Viatromb, Hepapril 1000, Maść heparynowa, Heparyd Zentiwa, Hepatrombin, Dermaton, Dioflan, Liogel 1000, Lioton, Liotrom, Thrombles, Esfatil.

Tribenozyd

Tribenozyd jest syntetycznym kapilarnym protektorem. Farmakologia tribenozydu była badana już w latach 70., ale współczesnych badań klinicznych jest bardzo mało, aby mówić o jego skuteczności i bezpieczeństwie. Większość z nielicznych badań dotyczyła choroby zwyrodnieniowej stawów oraz hemoroidów, a prawie wszystkie badania aż do lat 90. nie są dostępne w formie elektronicznej.

Wśród działań niepożądanych często występuje obrzęk Quinckego, pokrzywka, dermatitis - 10% pacjentów. Być może to jest powód rzadkiego stosowania tribenozydu. Z artykułu z 1977 roku w “Pharmacology” wiadomo, że tribenozyd/glivenol ma działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe, wspomagające gojenie ran, przeciw-osteoarthrozowe i stabilizujące błonę, a także jest łagodnym venotonikiem. Te stwierdzenia nie są w żaden sposób poparte.

Było kilka badań dotyczących hemoroidów, ale brak wyników i tekstów.

• Hemodynamika człowieka po zastosowaniu glivenolu (brak zmian w parametrach objętościowych centralnej hemodynamiki) (89).

Sytuacja z heptaminolem jest podobna. Heptaminol zawsze występuje w parze z diosminą lub trokserutyną, co podnosi koszt leku, ale nie wiadomo, czy jest bardziej skuteczny. No i Ginkgo biloba to w ogóle jest fuflomycyna, przeglądy Cochrane jednoznacznie zaprzeczają jej skuteczności.

• Niemieckie badanie dotyczące heptaminolu (90).

Preparaty z heptaminolem

Wnioski

Należy jak najszybciej zająć się swoimi nogami, nawet jeśli tylko kosmetycznymi kremami na escynie - jest ich setki. Zgodnie z zebranym materiałem najstarsze i sprawdzone środki są najlepsze: ekstrakt z kasztanowca i pończochy uciskowe.

Leczenie żylaków bez operacji jest nadal niemożliwe. Suplementy diety z flawonoidami mogą być niezłym pomocnikiem placebo, jeśli dotyczą prostych działań profilaktycznych niewydolności żylnej.

Prosta profilaktyka żylaków:

1. Przy każdej wygodnej okazji unosimy nogi wyżej.
2. Pijemy nieco więcej wody, niż byśmy chcieli.
3. Ustaw przypomnienie na smartfona lub komputer co 40 minut, aby wstać i się rozruszać lub, przeciwnie, usiąść i podnieść nogi.
4. Zdejmujemy obcasy, gdy siadamy do biurka.
5. Rzucamy palenie. Dym papierosowy sprawia, że naczynia są kruchę.

Mam nadzieję, że materiał będzie pomocny.